Θα πίστευε κανείς ότι όλος ο κόσμος θα μπορούσε να ενωθεί ενάντια σε έναν θανατηφόρο ιό.

Η COVID-19 έχει ήδη προσβάλει πάνω από 200 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και έχει σκοτώσει πάνω από 4 εκατομμύρια. Τώρα έχει μεταλλαχθεί σε πιο μεταδοτικές μορφές που απειλούν να βυθίσουν τον πλανήτη σε έναν ακόμα πανδημικό κύμα.

Η αποφυγή της παγκόσμιας καταστροφής από την πιο μεταδοτική μετάλλαξη Δέλτα δεν απαιτεί πλέον επαναστατικές ενέργειες ή τεράστιες δεσμεύσεις από ανθρώπους και κυβερνήσεις. Απλώς πρέπει οι πλουσιότερες χώρες να διασφαλίσουν μεγαλύτερη διαθεσιμότητα εμβολίων για τις φτωχότερες και τα άτομα να εμβολιαστούν.

Η COVID-19 δεν είναι αστεροειδής σε πορεία σύγκρουσης με τον πλανήτη. Δεν πρόκειται για επικείμενο πυρηνικό πόλεμο. Είναι ένας αόρατος εχθρός που η ανθρωπότητα απέδειξε ότι μπορεί να νικήσει. Απλά χρειάζεται λίγη συνεργασία.

 

Ποιο είναι το πρόβλημα?

Στην πραγματικότητα, υπάρχουν τρία προβλήματα. Το πρώτο έχει να κάνει με την προσφορά, αφού τα πλουσιότερα έθνη έχουν σχεδόν μονοπωλήσει την αγορά των εμβολίων και έχουν καθυστερήσει εγκληματικά να τα μεταφέρουν σε φτωχότερες χώρες. Σε ολόκληρη την ήπειρο της Αφρικής, για παράδειγμα, λιγότερο από το 2% του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί πλήρως.

Το δεύτερο πρόβλημα, από την πλευρά της ζήτησης, είναι η συνηθισμένη αντίσταση στην καινοτομία, στην περίπτωση αυτή ένα εμβόλιο που αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα, εγκρίθηκε κατ'α αρχήν με έκτακτη διαδικασία (η τελική έγκριση από τον FDA ανακοινώθηκε στις 23 Αυγούστου 2021) και έχει ορισμένες παρενέργειες που είναι επιβλαβείς για πολύ μικρό αριθμό ατόμων. Ο δισταγμός είναι κατανοητός. Αλλά όχι όταν αντιπαρατίθεται στην προφανή θνησιμότητα της COVID-19 και τα σαφή οφέλη της ανοσίας.

Το τρίτο πρόβλημα είναι πολιτικό. Η ακροδεξιά πήδηξε πάνω στο αντιεμβολιαστικό τρένο, πήρε τον έλεγχο της μηχανής και το οδηγεί σε εκτροχιασμό.

Τόσο στις ΗΠΑ όσο και παγκοσμίως, η ακροδεξιά ασπάζεται διάφορες επικίνδυνες αυταπάτες: την ανωτερότητα της λευκής φυλής, τη μυθοπλασία της κλιματικής αλλαγής, τα κακά των κυβερνήσεων. Καθώς η ακροδεξιά έχει εξαπλωθεί, χάρη και σε πρόσωπα όπως ο Donald Trump, ο Jair Bolsonaro, ο Viktor Orbán και ο Narendra Modi, αυτές οι αυταπάτες έχουν μεταλλαχθεί.

Σήμερα, με τον αντι-εμβολιαστικό οπορτουνισμό, η ακροδεξιά διασπείρει τη νέα μετάλλαξη Δέλτα της παγκόσμιας ηλιθιότητας: μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, επιθετικά στους δρόμους, και από πολιτικούς και πολιτικά κόμματα. Η COVID-19 και όλες οι μεταλλάξεις του ιού τελικά θα αντιμετωπιστούν,  αν και κανείς δεν ξέρει ακόμα με τι κόστος. Όμως οι τελευταίες εκδόσεις της παγκόσμιας ηλιθιότητας αποδεικνύονται πολύ πιο ανθεκτικές στην επιστήμη και την απλή κοινή λογική.

 

Ο προσεταιρισμός του αντι-εμβολιαστικού κινήματος

Οι Αδελφοί της Ιταλίας είναι ένας νεοφασιστικός σχηματισμός που αναδεικνύεται από τις δημοσκοπήσεις πρώτο πολιτικό κόμμα στην Ιταλία. Με ποσοστό 21%, το κόμμα που νοσταλγεί το Mussolini, βρίσκεται ακριβώς μπροστά από το ακροδεξιό κόμμα της Lega. Αν συνυπολογιστεί και το 7% του κόμματος του Silvio Berlusconi η ακροδεξιά φαίνεται ότι θα μπορούσε να σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση στην Ιταλία, όποτε διεξαχθούν οι επόμενες εκλογές.

Πώς οι Αδελφοί της Ιταλίας αύξησαν τα ποσοστά τους στις δημοσκοπήσεις, μέσα σε λίγους μήνες, από μονοψήφια νούμερα σε πρώτο κόμμα;

Με επικεφαλής την Giorgia Meloni, μια γυναίκα που καταδικάζει το Ισλάμ και τους μετανάστες, οι Αδελφοί της Ιταλίας ξεκίνησαν ως υπέρμαχοι των εμβολίων, μια αρκετά ασφαλής τοποθέτηση σε μια χώρα που έχει υποφέρει τόσο πολύ από την COVID-19.

Αλλά η Meloni άλλαξε απότομα τη στάση του κόμματος όταν η ιταλική κυβέρνηση, με επικεφαλής τον τεχνοκράτη Mario Draghi, εισήγαγε μια «πράσινη κάρτα» που επιτρέπει στους εμβολιασμένους να τρώνε σε εστιατόρια, να πηγαίνουν σε μπαρ και να εισέρχονται σε διάφορους δημόσιους χώρους, όπως μουσεία. Η Meloni χαρακτήρισε την κάρτα «το τελευταίο βήμα στο δρόμο για τη δημιουργία μιας Οργουελικής κοινωνίας», το οποίο «περιορίζει την ελευθερία των πολιτών, καταστρέφει περαιτέρω την οικονομία και εισάγει de facto την υποχρεωτικότητα του εμβολίου».

Περιορίζει την ελευθερία των πολιτών;

Την ελευθερία να μολύνουν άλλους ανθρώπους με έναν θανατηφόρο ιό;

Ουσιαστικά, η Meloni θέλει να δώσει σε όλους τους πολίτες το ίδιο δικαίωμα που είχε ο James Bond: την άδεια να σκοτώνουν.

Δυστυχώς, τέτοιες ανοησίες έχουν υποστήριξη και εκτός Ιταλίας.

Στη Γαλλία, η κυβέρνηση του Emmanuel Macron έχει θεσπίσει μια παρόμοια κάρτα υγείας, ενώ έχει επιβάλει τον εμβολιασμό σε όλους τους επαγγελματίες του κλάδου της υγείας. Η απάντηση ήταν άγρια, με πολλές διαδηλώσεις και πάνω από 100.000 ανθρώπους να κινητοποιούνται σε όλη τη χώρα.

Μπορεί να φαίνεται με την πρώτη ματιά ότι οι Γάλλοι διαδηλωτές είναι απλοί άνθρωποι που είναι κουρασμένοι από την περίοδο της πανδημίας και τις κυβερνητικές παρεμβάσεις στη ζωή τους, αντίστοιχα με τους διαδηλωτές των Κίτρινων Γιλέκων το 2018. Αλλά οι διοργανωτές αυτών των αντιεμβολιαστικών διαδηλώσεων είναι οι συνήθεις ύποπτοι, προερχόμενοι από την ακροδεξιά, όπως ο Florian Philippot, πρώην κορυφαίος βοηθός της Marine Le Pen του Rassemblement Νational. Το Rassemblement Νational και το εξίσου ακραίο Debout La France έχουν ταχθεί κατά των πολιτικών του Macron. Δυστυχώς, και ορισμένα ηγετικά μέλη του αριστερού κόμματος France Unbowed έχουν επίσης ταχθεί υπέρ των συγκεντρώσεων. Όπως και στις ΗΠΑ, οι Γάλλοι αντι-εμβολιαστές καταφεύγουν σε θεωρίες συνωμοσίας κατά του συστήματος, αντίστοιχες με την QAnon.

Παρά το μέγεθος αυτών των συλλαλητηρίων, η πλειοψηφία των Γάλλων υποστηρίζει την κάρτα υγείας και σχεδόν το 70% έχει κάνει τουλάχιστον μια δόση εμβολίου (έναντι μόνο 58% στις ΗΠΑ). Αλλά η ακροδεξιά βλέπει το κίνημα κατά των εμβολίων ως μια ευκαιρία στη Γαλλία και αλλού, όπως το κίνημα Querdenken στη Γερμανία, η αντισημιτική ακροδεξιά στην Πολωνία και οι ευαγγελικές χριστιανικές οργανώσεις στις Φιλιππίνες.

Για το σκοπό αυτό, η ακροδεξιά έχει χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες «χρήσιμων ηλίθιων» όπως ο Robert Kennedy Jr, ίσως το πιο διάσημο πρόσωπο του κινήματος κατά των εμβολίων. Το πολωνικό ακροδεξιό κόμμα Konfederacja κάλεσε τον Kennedy να μιλήσει on-line σε μια πολωνική κοινοβουλευτική ομάδα για τα εμβόλια. Ο Kennedy χρησιμοποίησε τη απήχησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη διοργάνωση μια παγκόσμιας ημέρας κατά των εμβολίων, που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο σε 15 χώρες από την Ευρώπη έως τη Λατινική Αμερική, την οποία οργάνωσαν πολλά ακροδεξιά κόμματα.

Αρχικά στις ΗΠΑ, ο σκεπτικισμός για τα εμβόλια προερχόταν κυρίως από την αριστερά, με έντονη καχυποψία για τα χημικά συστατικά και τα εταιρικά συμφέροντα. Όμως στη συνέχεια ήρθε ο Donald Trump, οι σκοτεινές θεωρίες συνωμοσίας της ακροδεξιάς και τελικά το QAnon, στοχεύοντας στα λανθάνοντα αντιεξουσαστικά συναισθήματα, να καταφερθούν κατά του ιατρικού κατεστημένου και των εμβολίων του για την COVID-19. Ξαφνικά, βίντεο όπως το Plandemic κυκλοφόρησαν στον κυβερνοχώρο και εξέχοντες αντι-εμβολιαστές, όπως ο «υποστηρικτής του υγιεινού τρόπου ζωής», Larry D. Cook, έπεσαν υπό την επιρροή του QAnon.

Σήμερα, σε μια επανάληψη του 2020, οι αντιτιθέμενοι στις μάσκες και τα εμβόλια στις ΗΠΑ διαμαρτύρονται ξανά μπροστά στα μέγαρα των κυβερνητών, μεταφέροντας το μήνυμά τους στη Ντίσνεϋλαντ και παρεμβαίνοντας σε συνεδριάσεις σχολικών συμβουλίων. Εάν η COVID-19 ήταν μια εταιρεία, αυτές οι αυτές οι ενέργειες θα είχαν τουλάχιστον κάποιο οικονομικό αντίκτυπο. Αν η COVID-19 ήταν ένα άκρως δημοφιλές μουσικό συγκρότημα ή μια ανατρεπτικά ελκυστικό θρησκευτικό δόγμα που οι κυβερνήσεις καταδιώκουν, η φρενίτιδα του πλήθους θα ήταν κάπως κατανοητή.

Αλλά η COVID-19 είναι αποτέλεσμα ενός θανατηφόρου ιού. Για ποιο λόγο θα υπερασπιζόταν κάποιος ένα θανατηφόρο ιό;

 

Η Ακροδεξιά έχει τους λόγους της

Οι συντηρητικοί υποστηρίζουν παραδοσιακά τους ισχυρούς πυλώνες της κοινωνίας: την αστυνομία, τον στρατό, το κράτος. Η σημερινή ακροδεξιά δεν είναι συντηρητική. Απεχθάνεται το κράτος. Προτιμά την αυτοδικία (όλοι με ένα όπλο στο χέρι) από την αστυνομία και το στρατό, αφού αυτοί οι είναι εκπρόσωποι του κράτους.

Ουσιαστικά, η ακροδεξιά βρίσκει ελκυστική την περιγραφή του Hobbes για μια κατάσταση χωρίς την ύπαρξη κράτους, αυτό που ο Άγγλος φιλόσοφος περιγράφει ως «πόλεμο όλων, εναντίον όλων». Για να επιτευχθεί αυτή η «χρυσή εποχή» του γενικού χάους, η ακροδεξιά χρησιμοποιεί κάθε μέσο. Υποστηρίζει την εκπαίδευση στο σπίτι για να καταστρέψει τη δημόσια εκπαίδευση, την ιδιωτικοποίηση των κρατικών περιουσιακών στοιχείων για να αποδυναμώσει την κυβέρνηση και την απορρύθμιση των κανονιστικών και ελεγκτικών μηχανισμών προς όφελος των εταιρικών συμφερόντων.

Και τώρα, στην εποχή της COVID-19, η ακροδεξιά είναι πρόθυμη να υποστηρίξει ακόμα και τον βιολογικό πόλεμο. Διότι η ιδεολογία κατά της μάσκας και του εμβολίου αυτό ουσιαστικά σημαίνει, είναι η συμπαράσταση στον νέο κορωνοϊό στην προσπάθειά του να επιβιώσει, ενάντια στις λογικές πολιτικές του κράτους.

Αναρωτιέται κανείς: εάν το κράτος εξέδιδε νομοθεσία που θα απαγόρευε στους ανθρώπους να πηδούν από γκρεμούς, η ακροδεξιά θα ξεκινούσε ξαφνικά μια Σταυροφορία για το δικαίωμα στην πτώση, απλά και μόνο για να πλήξει το κράτος;

Μπορώ να φανταστώ το ρεπορτάζ σε ένα τηλεοπτικό κανάλι:

Δημοσιογράφος: Είμαι εδώ με τον πατριώτη αγωνιστή Γιάννη Επαναστάτη. Αυτός και η οικογένειά του στέκονται στην άκρη του Σουνίου. Πες μου, Γιάννη, γιατί πρόκειται να κάνεις ένα μεγάλο βήμα στο άγνωστο;

Γιάννης Επαναστάτης: Η κυβέρνηση δεν μπορεί να μου πει τι να κάνω. Πιστεύω στο δικαίωμα της προσωπικής επιλογής. Και αυτή είναι η επιλογή μου.

Δημοσιογράφος: Θεωρείς τον εαυτό σου πρωτοπόρο;

Γιάννης Επαναστάτης: Απολύτως. Αυτή η φιλελεύθερη κυβέρνηση με τα τετραετή σχέδιά της, τον προγραμματισμό της και τον έλεγχό της, με αρρωσταίνει. Θέλω να ζώ μέρα τη μέρα, λεπτό το λεπτό.

Δημοσιογράφος: Το μικρότερο παιδί σας δεν φαίνεται χαρούμενο για την επιλογή σας.

Γιάννης Επαναστάτης: Ω, είναι απλώς κλαψιάρης. Θα το συνηθίσει.

Δημοσιογράφος: Θα συνηθίσει το να πέφτει στο κενό;

Γιάννης Επαναστάτης: Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι όντως θα πέσουμε;

Δημοσιογράφος: Μα η βαρύτητα

Γιάννης Επαναστάτης: Έλα, φίλε, πιστεύεις σε όλες αυτές τις ανοησίες που προσπαθούν αυτοί οι επιστήμονες να μας βάλουν μέσα στο μυαλό; Εμβόλια? Την κλιματική αλλαγή? Τη βαρύτητα? Εντάξει, πάμε όλοι μαζί. Ένα μικρό βήμα για την οικογένεια Επαναστάτη, ένα μεγάλο βήμα για ααααααααααααααα….!

Δυστυχώς η ακροδεξιά Σταυροφορία για το δικαίωμα του ατόμου στην πτώση, απειλεί να μας παρασύρει όλους στο γκρεμό.

πηγή: Foreign Policy in Focus

Μετάφραση και αναδημοσίεuση βάσει Creative Commons BY-NC

Ο John Feffer είναι Διεθυντής του Foreign Policy In Focus. Το τελευταίο του βιβλίο είναι το Songlands