Στο Ιερό της Εύκλειας στη Βεργίνα, έναν από τους σημαντικότερους ανασκαφικούς τομείς του αρχαιολογικού χώρου που ερευνά εδώ και χρόνια το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ασκώντας φοιτητές στην ανασκαφική πρακτική,

συχνά βρεθήκαμε αντιμέτωποι με σημαντικά ευρήματα: πολύτιμες επιγραφές που το ταυτίζουν με τμήμα της αγοράς των Αιγών, εντυπωσιακά μαρμάρινα αφιερώματα της βασίλισσας Ευρυδίκης (μητέρας του Φιλίππου Β’) στην πανελλήνια θεότητα Εύκλεια, που προβάλλουν τη σημασία του για τη βασιλική οικογένεια και ένα κολοσσικό, μαρμάρινο φίδι, ζωόμορφη απεικόνιση του Διός Μειλιχίου που συμπληρώνει την εικόνα για τις λατρείες στην αγορά της οχυρωμένης πόλης. Όλα τα ευρήματα ήταν απολύτως συμβατά με το χαρακτήρα του πολιτικού και θρησκευτικού κέντρου των Αιγών.

Νέα ευρήματα, προσφέρουν νέα στοιχεία και θέτουν νέα ερωτήματα για την αγορά της παλιάς πρωτεύουσας του μακεδονικού βασιλείου.

Στις 26 Αυγούστου 2008, ανάμεσα σε αρχαία μπαζώματα στα βαθύτερα στρώματα της ανασκαφής, ένα μεγάλο χάλκινο αγγείο, εντελώς πράσινο από την οξείδωση, αποκαλύφθηκε μπροστά στα έκπληκτα μάτια του νεαρού εργάτη: «Νάρκη», φώναξε. Το εντυπωσιακό για τις διαστάσεις του κυλινδρικό σκεύος περιείχε ένα λίγο μικρότερο, απείραχτο από το χρόνο, λόγω του πολύτιμου υλικού του. Στο εσωτερικό του μέσα σε νερό, η ομάδα του Α.Π.Θ. διέκρινε ένα χρυσό στεφάνι βαλανιδιάς, πάνω σε ανθρώπινα οστά, ανάμεσα σε ρίζες. Το εύρημα είναι πολύτιμο, καθώς το στεφάνι είναι σχεδόν εφάμιλλο σε ποιότητα και διαστάσεις με εκείνα από τους ασύλητους βασιλικούς τάφους της Μεγάλης Τούμπας, και το χρυσό αγγείο που δέχτηκε τα οστά (στο σχήμα μιας μεγάλης κυλινδρικής πυξίδας με κάλυμμα), μοναδικό όσο γνωρίζουμε.

Η επέμβασή του Α.Π.Θ. ήταν (και έπρεπε να είναι) άμεση: ειδικευμένος συντηρητής ανέλαβε τις πρώτες βοήθειες και επέβλεψε τη μεταφορά του συνόλου σε ασφαλές περιβάλλον, με κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας και σκότους.

Θα πάρει καιρό μέχρι το πολύτιμο στεφάνι και τα δύο εντυπωσιακά μετάλλινα αγγεία επανακτήσουν την αρχική τους μορφή. Μέχρι τότε το εύρημα θα αποτελέσει αντικείμενο εξειδικευμένων ερευνών και συνεργασίας ανάμεσα σε συντηρητές και χημικούς, ανθρωπολόγους, κ.λ.π. προκειμένου να απαντηθούν ειδικά ερωτήματα σχετικά με τα υλικά και τη σύστασή των μετάλλινων σκευών, τα οστά και την ηλικία του νεκρού κ.α.

Συντονίζοντας όλες αυτές τις δράσεις, οι αρχαιολόγοι θα πρέπει να εξηγήσουν τους λόγους για τους οποίους ένα τέτοιο σύνολο (τόσο ταιριαστό για έναν τάφο) βρέθηκε εκτός των ορίων του εκτεταμένου νεκροταφείου της βασιλικής νεκρόπολης και να κατανοήσουν την αιτία για την απόκρυψη των οστών ενός ανώνυμου (αλλά κάθε άλλο παρά τυχαίου νεκρού) στο πιο δημόσιο και το πιο ιερό από τα σημεία της οχυρωμένης πόλης.

Για την ώρα έχουν καταγραφεί με τη δέουσα προσοχή όλα τα ανασκαφικά δεδομένα.

Οι υπεύθυνοι της ανασκαφής βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα ακόμη πεδίο αρχαιολογικής έρευνας, ιδιαίτερα ελκυστικό, όχι λόγω των πολύτιμων υλικών του ευρήματος, αλλά εξαιτίας των ειδικών συνθηκών ανεύρεσής του. Σε κάθε περίπτωση, τα δεδομένα, αλλά και τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας θα τεθούν σύντομα υπόψη της επιστημονικής κοινότητας.

Να σημειωθεί ότι Διευθύντρια της πανεπιστημιακής ανασκαφής στη Βεργίνα είναι η Καθηγήτρια Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ., Χρυσούλα Σαατσόγλου – Παλιαδέλη.

Η πανεπιστημιακή ανασκαφή γίνεται με επιχορήγηση από τον τακτικό προϋπολογισμό του Α.Π.Θ.