Το Διαδίκτυο (Internet) αποτελεί την ένωση πολλών επιμέρους δικτύων ανά την υφήλιο με σκοπό την επικοινωνία και ανταλλαγή πληροφορίας. Με την αλματώδη ανάπτυξή του, τα τελευταία χρόνια έκανε πραγματικότητα τον όρο «Παγκόσμιο Χωριό».

Το Διαδίκτυο αποτελεί την εξέλιξη του ARPAnet, ενός δικτύου, που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 60, ώστε να δικτυώσει το Αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας με διάφορους στρατιωτικούς και ερευνητικούς οργανισμούς.

Ο πραγματικός σκοπός ήταν να διαπιστωθεί η αξιοπιστία στην επικοινωνίας μεταξύ απομακρυσμένων σημείων ακόμα και εάν κατέρρεαν ενδιάμεσα συστήματα (π.χ. λόγω πυρηνικής επίθεσης).

Το 1973 αναπτύσσεται το Πρωτόκολλο Διαδικτύωσης (IP- Internet Protocol), και αργότερα το Πρωτόκολλο Ελέγχου Μετάδοσης (TCP- Transmission Control Protocol), τα οποία από κοινού (πρωτόκολλο TCP/IP) θα αποτελέσουν το πρότυπο του αμερικανικού Υπουργείου Άμυνας και στη συνέχεια το de facto πρότυπο για το Διαδίκτυο. Παράλληλα με τις τεχνολογικές εξελίξεις το αρχικό δίκτυο μεγάλωνε καθώς συνδέονταν πανεπιστημιακοί και άλλοι οργανισμοί, από διάφορες χώρες του κόσμου. Η πραγματική επανάσταση για το Διαδίκτυο έγινε το 1993 στα εργαστήρια της CERN (ευρωπαϊκό ερευνητικό κέντρο με έδρα στη Γενεύη) με την ανάπτυξη του περίφημου World Wide Web (WWW), το οποίο επέτρεψε αφενός την εύκολη περιήγηση μεταξύ των ηλεκτρονικών σελίδων και αφετέρου την παρουσίαση και μεταφορά πολυμεσικής πληροφορίας (εικόνα, ήχος και video). Από εκεί τα πράγματα πήραν το δρόμο τους και φτάσαμε στο σημερινό Παγκόσμιο Χωριό, αν και υπάρχουν κάποιες δικαιολογημένες ενστάσεις ως προς την πραγματική παγκόσμια έκταση του Χωριού, αφού με εξαίρεση την Ευρώπη και την Αμερική στον υπόλοιπο κόσμο ο βαθμός χρήσης του Διαδικτύου είναι εξαιρετικά χαμηλός.

Κάθε υπολογιστής, που βρίσκεται στο Διαδίκτυο (μόνιμη ή περιστασιακή σύνδεση) έχει ένα χαρακτηριστικό αριθμό που ονομάζεται διεύθυνση IP. Πρόκειται για τέσσερις οκτάδες από 0 και 1 (σύνολο 32 bits), οι οποίες στο δεκαδικό σύστημα αρίθμησης έχουν τη μορφή xxx.xxx.xxx.xxx. H κάθε οκτάδα παίρνει τιμές από 0 μέχρι 255. Αυτό δίνει περίπου 4,3 δισεκατομμύρια διαθέσιμες διευθύνσεις, αριθμός που αναμένεται να ξεπεραστεί μέσα στα επόμενα χρόνια. Ο έλεγχος των διευθύνσεων IP γίνεται από τον οργανισμό ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) ο οποίος παρέχει (με το ανάλογο αντίτιμο) διευθύνσεις IP σε ISP’s (Internet Service Providers), σε κρατικούς φορείς ή σε ιδιωτικές εταιρείες.

Πολύ γρήγορα έγινε αντιληπτό ότι δεν ήταν καθόλου πρακτικό να απομνημονεύει κανείς ατελείωτες σειρές αριθμών προκειμένου να συνδεθεί σε έναν άλλο υπολογιστή, οπότε δημιουργήθηκε ένας στοιχειώδης ονομαστικός κατάλογος, ο οποίος αντιστοιχούσε τα ονόματα των υπολογιστών στις IP διευθύνσεις τους. Οι διαχειριστές των τοπικών δικτύων συνδέονταν στον υπολογιστή, που περιείχε τον κατάλογο, ώστε να έχουν ενημερωμένα τα δικά τους αρχεία. Ωστόσο, καθώς ο αριθμός των δικτυωμένων υπολογιστών μεγάλωνε, η παραπάνω μέθοδος ήταν κουραστική και χρονοβόρα. Έτσι, αποφασίστηκε η δημιουργία του Domain Name System (DNS), του οποίου πλεονεκτήματα είναι η αποκεντρωμένη διαχείριση και η ευκολία στην προσθήκη νέων εγγραφών.

Οι σχεδιαστές του DNS δημιούργησαν μια συγκεκριμένη ιεραρχία για τα ονόματα των υπολογιστών, η οποία είναι της μορφής mycomputer.mydomain.com

Οι διευθύνσεις διαβάζονται πάντα από τα δεξιά προς τα αριστερά, με το δεξιότερο μέρος να αποτελεί το ανώτερο domain. H τελεία (dot) χρησιμοποιείται ως διαχωριστικό των επιπέδων των domains. Πέρα από το com τα υπόλοιπα domains ανώτερου επιπέδου είναι:

Gov: κυβερνητικοί οργανισμοί

Mil: στρατιωτικοί οργανισμοί

Net: οργανισμοί που παρέχουν υπηρεσίες Διαδικτύου

Org: οργανισμοί μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα

Edu: εκπαιδευτικοί οργανισμοί όπως πανεπιστήμια

xx: χαρακτηρίζει domain μιας χώρας όπως gr για την Ελλάδα, it για την Ιταλία κοκ

Υπεύθυνη για την ονοματοδοσία (παροχή domain) για gov, mil, net, org και edu είναι ο ICANN αν και υπάρχει πλήθος οιργανισμών όπως η InterNIC (Internet Network Information Center) και η Network Solutions που παρέχουν domain names, ενώ τα domain κάθε χώρας ελέγχονται από κρατικούς φορείς. Στην Ελλάδα ο έλεγχος αυτός γίνεται από το Τμήμα Διαχείρισης Ονομάτων Internet του Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, υπό την εποπτεία της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (www.gr ).

Οι κατάλογοι του DNS που προαναφέρθηκαν βρίσκονται σε dedicated servers, οι οποίοι ονομάζονται DNS servers ή name servers. Τέτοιους servers διαθέτουν όλοι οι μεγάλοι ISP’s αλλά και οι οργανισμοί που διαχειρίζονται την ονοματοδοσία. Μάλιστα, για μεγαλύτερη ασφάλεια, υπάρχουν δύο DNS servers ένας primary και ένας secondary, ο οποίος υπάρχει για την περίπτωση που ο primary για κάποιο λόγο τεθεί εκτός λειτουργίας. Επίσης, DNS servers διαθέτουν και εταιρίες με εκτεταμένο εσωτερικό δίκτυο για να καλύπτουν τις δικές τους ανάγκες.

Το DNS λειτουργεί ως εξής. Κάθε φορά που πληκτρολογείτε τη διεύθυνση ενός site στον browser του υπολογιστή σας, αποστέλλεται σχετικό αίτημα στον DNS server του ISP σας. Αυτός εάν έχει τη σχετική καταχώρηση στον κατάλογό του επιστρέφει τη διεύθυνση IP, του site και ο υπολογιστής σας στη συνέχεια απευθύνει αίτημα στο web server για πρόσβαση στο site. Εάν δεν έχει αυτήν την καταχώρηση θα αποστείλει στον υπολογιστή σας τη διεύθυνση ενός DNS server, ο οποίος θα γνωρίζει τη ζητούμενη διεύθυνση IP. Έτσι, μετά από μια σειρά ερωταποκρίσεων το site εμφανίζεται στον browser χωρίς όλα αυτά βέβαια να γίνονται αντιληπτά στο χρήστη.

Οι κατάλογοι των DNS servers περιλαμβάνουν υπολογιστές, οι οποίοι είναι μόνιμα συνδεδεμένοι στο Διαδίκτυο, επειδή οι IP διευθύνσεις τους δεν αλλάζουν. Αυτό δεν συμβαίνει όμως με τις dial-up συνδέσεις μας. Εάν όσο είστε συνδεδεμένοι πληκτρολογήστε στο παράθυρο του DOS την εντολή ipconfig, θα παρατηρείστε ότι σας έχει αποδοθεί από τον ISP μία διεύθυνση IP. Την επόμενη φορά που θα συνδεθείτε θα δείτε ότι η διεύθυνση IP του υπολογιστή σας δεν είναι η ίδια. Αυτό συμβαίνει επειδή ο ISP χρησιμοποιεί το πρωτόκολλο DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) για την απόδοση διευθύνσεων IP στους πελάτες του, που σημαίνει ότι αφού αποσυνδεθεί ένας υπολογιστής από το Διαδίκτυο, η διεύθυνση που είχε θα χρησιμοποιηθεί από κάποιον άλλο που θα θελήσει να συνδεθεί. Έτσι, εάν ο ISP έχει 100.000 πελάτες δεν χρειάζεται να αγοράσει 100.000 διευθύνσεις, αφού είναι αρκετά απίθανο να συνδεθούν όλοι μαζί στο Διαδίκτυο.

Κλείνοντας αξίζει να αναφερθούμε στην έλλειψη επαρκούς αριθμού διευθύνσεων IP. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση ήδη από το 1994 προτάθηκε η νέα έκδοση του IP πρωτοκόλλου (IP Next Generation ή IPng). Το νέο πρωτόκολλο με την επίσημη ονομασία IP version 6 αυξάνει τα bits της διευθυνσιοδότησης από 32 σε 128 παρέχοντας 3,4 x 1038 IP διευθύνσεις. Ο αριθμός αυτός θα επιτρέψει στο άμεσο μέλλον τη δικτύωση ακόμα και οικιακών συσκευών, με τις οποίες θα μπορεί να επικοινωνεί ο χρήστης (φανταστείτε όσο είστε στη δουλειά σας, το ψυγείο να σας στείλει email, ότι τελείωσε το βούτυρο!).

Ο Σπύρος Δελήμπασης γεννήθηκε το 1976 στη Λάρισα. Είναι διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του Α.Π.Θ. Ζει στη Λάρισα και εργάζεται σε εταιρεία πληροφορικής και ασφάλειας συστημάτων.