Η θεωρία της προσθήκης του σιδήρου στους ωκεανούς και η συσχέτισή της με τη θερμοκρασία του πλανήτη, είναι μια ιστορία που προβληματίζει πολλούς ερευνητές παγκοσμίως εδώ και μία δεκαετία περίπου.
Η υπόθεση αυτή στηρίζεται στην αύξηση του φυτοπλαγκτού που θα προέλθει από την προσθήκη του σιδήρου στους ωκεανούς, μια και ο σίδηρος βοηθάει την ανάπτυξη των οργανισμών αυτών.
Το φυτοπλαγκτό αποτελείται από μικροσκοπικά μονοκύτταρα φύκη, τα οποία στην πλειονότητά τους είναι φωτοσυνθετικοί μικροοργανισμοί. Αυτό σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της ημέρας, χρησιμοποιώντας την ηλιακή ενέργεια και το διοξείδιο του άνθρακα, παράγουν οξυγόνο. Αυτή η ιδιότητά τους μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Το διοξείδιο του άνθρακα είναι ο κύριος παράγοντας της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου. Η συγκέντρωσή του πριν 18.000 χρόνια ήταν περίπου 200 ppm, πριν την βιομηχανική επανάσταση κυμαίνονταν στα 280 ppm ενώ σήμερα υπολογίζεται ότι είναι περίπου στα 370 ppm.
Υπάρχουν δύο τρόποι για να μειωθεί η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας. Είτε μειώνοντας τις εκπομπές του, είτε αυξάνοντας το ρυθμό κατακράτησης του. Η αύξηση του φυτοπλαγκτού μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του ποσοστού κατακράτησης του διοξειδίου του άνθρακα. Η θεωρία του σιδήρου προτάθηκε από τον ερευνητή John Martin πριν μια δεκαετία περίπου, μετά από πειράματα, στα οποία, σε μικρές θαλάσσιες περιοχές γινόταν προσθήκη σιδήρου. Από τα πειράματα αυτά παρατηρήθηκε ότι η αύξηση της ποσότητας του σιδήρου προκαλούσε αύξηση της αφθονίας των φυτοπλαγκτικών οργανισμών.
Από που προέρχεται όμως η ποσότητα του σιδήρου και επηρεάζει την αφθονία των φυτοπλαγκτικών οργανισμών στους ωκεανούς; ΄΄Η ποσότητα του σιδήρου που μεταφέρεται από τη ξηρά μέσω των ανέμων στους ωκεανούς είναι σημαντική΄΄, υποστηρίζει ο John Martin. Από έρευνα όμως, που πραγματοποιήθηκε από το Κέντρο Περιβαλλοντικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Indiana των ΗΠΑ, διαπιστώθηκε ότι ενώ υπάρχει συσχέτιση της αύξησης του φυτοπλαγκτού με την ποσότητα του σιδήρου στους ωκεανούς, η συγκέντρωση του σιδήρου είναι περίπου 10 φορές μεγαλύτερη από αυτή που θα μπορούσε δυνητικά να μεταφερθεί μέσω των ανέμων από τη ξηρά.
Από που λοιπόν προέρχεται αυτή η ποσότητα του σιδήρου; Σύμφωνα με τον Gabriel Filippelli, υπεύθυνο του Κέντρου Περιβαλλοντικών Επιστημών, αυξημένα επίπεδα σιδήρου προέρχονται από τον πυθμένα των ωκεανών, τα οποία επαναδιαλύονται στα κατώτερα στρώματα νερού και μεταφέρονται στα επιφανειακά νερά με ανοδικά ρεύματα. Ο Gabriel Filippelli και ο Jennifer Latimer, υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Indiana, υποστηρίζουν ότι αυτή η αποθήκη σιδήρου δημιουργήθηκε στους ωκεανούς κατά την περίοδο των παγετώνων, κατά το λιώσιμο των πάγων, όπου μεγάλες ποσότητες φερτών υλικών από τη ξηρά μεταφέρθηκαν στις θάλασσες.
Πόση είναι αυτή η ποσότητα του σιδήρου και πιο είναι το χρονικό διάστημα απελευθέρωσής του στο νερό αποτελούν αντικείμενα μελέτης.
Η υπόθεση προσθήκης του σιδήρου διχάζει την επιστημονική κοινότητα διότι, πέρα από το πιο θα είναι το οικονομικό κόστος μιας τέτοιας επέμβασης (σίγουρα όχι μικρό), τα αποτελέσματα τέτοιων μεγάλης κλίμακας επεμβάσεων πολλές φορές δεν είναι άμεσα και συνοδεύονται από άλλα προβλήματα όπως διατάραξη της υπάρχουσας ισορροπίας του οικοσυστήματος, χωρίς τα επιθυμητά αποτελέσματα.