Τον περασμένο Δεκέμβριο βγήκε στις αίθουσες των κινηματογράφων η πρώτη ταινία της μεταφοράς του μυθιστορήματος «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» του Άγγλου συγγραφέα J.R.R. Tolkien.

Οι απόψεις για την ταινία ήταν αντικρουόμενες, ενώ πολύ συζήτηση έγινε στα διαδικτυακά φόρα των θαυμαστών του Tolkien σχετικά με το τελικό αποτέλεσμα. Ωστόσο, θετική εντύπωση προκάλεσε η απόδοση μερικών διαλόγων στη γλώσσα των Ξωτικών (πχ σκηνή στη γέφυρα του Aragorn και της Arwen).

Επίσης, σε άλλο σημείο της ταινίας γίνεται αναφορά για τη γλώσσα της Mordor αλλά και για την Κοινή Γλώσσα, που ομιλούν όλοι οι λαοί της Μέσης Γης.

Η δημιουργία γλωσσών αποτελούσε μία ιδιαίτερα ευχάριστη ενασχόληση για τον Tolkien. Στη διάρκεια της εφηβείας του είχε επινοήσει μαζί τα ξαδέρφια του μια γλώσσα, η οποία αποτελούνταν κυρίως από ονόματα ζώων, την «Animalic». Στη συνέχεια ο νεαρός ακόμα Tolkien δημιούργησε την Naffarin, επηρεασμένη από λατινογενείς ήχους. Στη διάρκεια των ακαδημαϊκών του σπουδών ο Tolkien ήρθε σε επαφή με πολλές γλώσσες, όπως κελτικά, ουαλικά, φινλανδικά, αρχαία νορβηγικά, οι οποίες αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία της λαλιάς των λαών του φανταστικού του κόσμου.

Οι γλώσσες στις οποίες έδωσε μεγαλύτερη σημασία ήταν σίγουρα αυτές των Ξωτικών Quenya και Sindarin, με επιρροές από τα φινλανδικά η πρώτη και από τα ουαλικά η δεύτερη. Οι συγκεκριμένες γλώσσες είναι τόσο αναπτυγμένες, που κάποιος μπορεί να γράψει κείμενα χωρίς να καταφύγει σε δικές του επινοήσεις. Μάλιστα στο Παράρτημα του τρίτου βιβλίου του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» (αγγλική έκδοση) υπάρχει ολόκληρο κεφάλαιο αφιερωμένο στον τρόπο προφοράς των γραμμάτων. Επίσης, εάν ψάξει κανείς στο Δίκτυο δεν θα δυσκολευτεί να βρει και να κατεβάσει τη Γραμματική της Quenya, της γλώσσας των Υψηλών Ξωτικών, όπως επίσης και λεξικά με πλήρεις ετυμολογικές αναλύσεις των λέξεων.

Τον καιρό που εξελίσσονται τα γεγονότα του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» η πλέον ομιλούμενη γλώσσα είναι η Κοινή Γλώσσα (Westron), η οποία αντιπροσωπεύει τα σύγχρονα αγγλικά. Βέβαια στην Ιστορία της Μέσης Γης εμφανίζονται και άλλες γλώσσες, όπως των Νάνων (Khuzdul), του Εχθρού (Black Speech) και των Ανθρώπων, που κατοικούσαν στις διάφορες περιοχές της Μέσης Γης και είχαν αναπτύξει δική τους ομιλία.

Βέβαια, το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί κάποιος να μπει σε όλο αυτό τον κόπο, ώστε να ντύσει μία φανταστική ιστορία. Η απάντηση δίνεται από τον ίδιο τον Tolkien:

The invention of languages is the foundation. The 'stories' were made rather to provide a world for the languages than the reverse. To me a name comes first and the story follows. I should have preferred to write in 'Elvish'. (The Letters of J.R.R. Tolkien, pp. 219-220)

 

Σε αναμονή της δεύτερης ταινίας της τριλογίας:

Elen síla lúmenn' omentielvo

(Ένα άστρο λάμπει την ώρα της συνάντησής μας)

 

Ο Σπύρος Δελήμπασης γεννήθηκε το 1976 στη Λάρισα. Είναι διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του Α.Π.Θ. Ζει στη Λάρισα και εργάζεται σε εταιρεία πληροφορικής και ασφάλειας συστημάτων.